In oktober 2023 is voor de komende drie jaar het Core Trust Seal (CTS) toegekend aan het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Alleen betrouwbare, digitale archieven komen in aanmerking voor dit keurmerk. Het CTS-keurmerk is ontstaan uit een samenwerking tussen DSA en WDS (World Data System of the International Science Council). De certificatie-eisen zijn…
Redactie
SignON-project wint onderzoeksprijs in Ierland
Science Foundation Ireland heeft hun ‘Engaged Research of the Year 2023 Award’ toegekend aan het Europese samenwerkingsproject SignON: een drie jaar durend project om de communicatie tussen horenden, doven en slechthorenden te ondersteunen. Het SignON-project wordt gecoördineerd door de Ierse professor Andy Way van de DCU School of Computing en bestaat in totaal uit 17…
EFNIL Masterscriptiewedstrijd 2023-2024
EFNIL (Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen) roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese masterscriptie op het gebied van taalgebruik, taalbeleid en meertaligheid. De uiterste inleverdatum is 15 januari 2024. De prijs De studenten van de beste drie scripties ontvangen de EFNIL Masterscriptieprijs, die bestaat uit: Over EFNIL EFNIL is…
Daar is geen woord Frans bij. Aan het eind van zijn Latijn zijn. Dat komt mij Spaans voor. Het Nederlands kent honderden uitdrukkingen waarin taalnamen voorkomen. In haar nieuwe boek onderzoekt Nicoline van der Sijs wat die uitdrukkingen voor beeld schetsen van andere talen. Het gebruik van vreemde talen leidt ook vaak tot spot. We zeggen…
Deze maand publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk Het telwoord van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Daarin wordt beschreven welke typen telwoorden het Nederlands kent, hoe ze gevormd worden, en hoe we ze gebruiken. De Nederlandse telwoorden zitten vernuftig in elkaar. Er is een handjevol basisvormen, zoals een tot en…
Webinarreeks ‘Werken met online taalbronnen
In oktober en november 2023 organiseren het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Taalunie de webinarreeks ‘Werken met online taalbronnen’. In vier interactieve webinars krijg je handvatten om aan de slag te gaan met verschillende taalbronnen van het INT: het Corpus Hedendaags Nederlands, Woordcombinaties, de Algemene Nederlandse Spraakkunst en de Historische Woordenboeken online.…
Letterlijk Leiden 2023
Van 16 november t/m 16 december staat de stad Leiden in het teken van taal en literatuur. Met lezingen, boekpresentaties, debatten, workshops en meer. Tijdens Letterlijk Leiden kun je met het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) o.a. een talige stadswandeling maken. De themamaand trapt af met een nieuw literair festival in en rondom de Oude UB…
Week van het Nederlands 2023
Van 30 september tot 7 oktober 2023 vindt de negende editie van de Week van het Nederlands plaats. De organisatie is in handen van Vlaams-Nederlands Huis deBuren en wordt mee gefinancierd door de Taalunie. Tijdens de week presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een webinarreeks, een juridisch woordenboek en een podcastaflevering over taal…
Lespakket ‘Merci voor je brief’
In het lespakket Merci voor je brief ontdekken leerlingen op basis van archiefstukken en met behulp van woordenboeken dat ontlening en codeswitching – het mengen van talen – van alle tijden zijn.
Het Glossarium Trevirense
In 1973 bezorgde Piet van Sterkenburg een uitgave van het Glossarium Harlemense en in 1977 van het Glossarium Bernense (samen met Louis de Man). Nu vijftig jaar later is het de beurt aan de Latijns-Middelnederlandse woordenlijst uit de Stadtbibliothek van Trier, het zogeheten Glossarium Trevirense (Codex 1125/2059 Stadtbibliothek Trier). Aandacht wordt in deze moderne uitgave onder…
Op woensdag 4 oktober 2023, tijdens de Week van het Nederlands, presenteerden het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Stichting Rechtstaal – Lingua Iuris de digitale versie van Oosterveld & Vuyk, Juridisch Woordenboek Nederlands-Spaans II (JWSII). JWSII staat onder redactie van Consuelo Oosterveld-Egas Repáraz en mr. Theresa Munneke-Lourens, met medewerking van drs. Margriet…
Wat is de herkomst van mazzel, schrijf je kosjer of koosjer, wat betekent Sjoa en waar ligt de klemtoon? Het Nederlands bevat veel woorden uit het Hebreeuws. Sofeer, het digitale woordenboek van Hebreeuwse en Jiddisje woorden in het Nederlands, geeft informatie over spelling, betekenis, uitspraak en herkomst. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) heeft nu een vernieuwde versie van het woordenboek online…
Moet je het n-woord en woorden als smous uit het woordenboek schrappen? En uit historische uitgaven? En uit ons dagelijks taalgebruik? In de nieuwste aflevering van de podcast Over taal gesproken praten we met taalhistoricus Ewoud Sanders, die onlangs het boek Het n-woord publiceerde, over de geschiedenis van deze beladen term. En we spreken met Peggy Bouva, die in de…
Op 27 juni 2023 vond in Brussel het META-FORUM plaats, de internationale conferentie over state of the art taaltechnologieën voor de meertalige informatiemaatschappij. Tijdens de conferentie werd het boek European Language Equality. A Strategic Agenda for Digital Language Equality gepresenteerd. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Universiteit Antwerpen schreven het hoofdstuk voor…
In 1852 publiceerde de Nederlandse taalkundige Matthias de Vries zijn ontwerp voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Marten Le Mayre bracht in 1606 een leerboekje voor Engelsen uit met ‘the true and perfect way to learne the Dutch tongue’. Twee voorbeelden van belangrijke taalkundige werken met historische waarde, die nu door het Instituut voor de…
Succesrecept voor een nieuw woord
Tentsletje, moordstrookje, knaldrang en knuffelcontact. Allemaal nieuwe woorden, maar wat bepaalt het succes en de levensduur van deze woorden? Ella Van Lint deed voor haar scriptie aan de KU Leuven onderzoek naar de levensloop van neologismen. Daarvoor gebruikte ze onder andere het Woordenboek van Nieuwe Woorden (WNW) en het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN), gemaakt op…
In het Japans komen meer Engelse leenwoorden voor dan in het Nederlands. In het Nederlands worden die Engelse woorden vaker letterlijk vertaald dan in het Japans. Dit soort informatie is te vinden in de Global Anglicism Database (GLAD) die het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) nu openbaar heeft gemaakt. Meeting, inzoomen en selfie. Dat…
Verhuizing servers
Op woensdag 24 mei 2023 zijn alle websites en applicaties van het Instituut voor de Nederlandse Taal offline vanwege een verhuizing van de servers. Dit gebeurt om onze capaciteit te vergroten en de verbinding met de websites te versnellen. De servers van het instituut zijn ondergebracht in het datacentrum van Universiteit Leiden. Het datacentrum wordt…
Op school, op werk, op straat en soms ook thuis: ons leven wordt steeds meertaliger. Wat zijn daarvan de gevolgen? Raken we in de war van al die talen, of is het juist goed voor ons? Goed voor ons brein, goed voor de economie, goed voor de samenleving? In de nieuwe aflevering van de podcast…
Vacature managementassistent
Wij zoeken per 1 oktober 2023 een enthousiaste en energieke managementassistent (16-20 uur, in te vullen op woensdag, donderdag en vrijdag). Ben jij die spin in het web en een kei in plannen en organiseren? Vind je het leuk om in brede zin administratieve ondersteuning te geven in een interessante organisatie? Dan hebben wij een…
Openbaar taalmodel OpenGPT-X
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) werkt mee aan OpenGPT-X: de wetenschappelijke tegenhanger van het taalmodel dat ten grondslag ligt aan ChatGPT. Het taalmodel achter ChatGPT is namelijk niet openbaar. OpenGPT-X-modellen zullen wel vrij toegankelijk zijn. In het Duitse project OpenGPT-X werken verschillende partijen samen aan een het – vanaf nul – opbouwen van een aantal…
Overlijdensbericht Paul Rüpp 1957-2023
Op 26 maart is Paul Rüpp overleden, onze voormalige voorzitter van de Raad van Toezicht. Het Instituut voor de Nederlandse Taal is verdrietig om het verlies van een bevlogen bestuurder die ons instituut mee heeft vormgegeven. Paul Rüpp is kort na de oprichting van het Instituut voor de Nederlandse Taal in 2016 toegetreden tot de…
Podcast: ChatGPT, een hallucinerende babbelaar
Opeens was het er, en nu al niet meer weg te denken: ChatGPT, een geavanceerde chatbot die alles lijkt te kunnen als het om schrijven en vertalen gaat. In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken, de podcast die we samen met Onze Taal maken, spreken we drie deskundigen over wat ChatGPT allemaal kan, wat…
Persbericht: Samenwerking INT en DPG Media
Om ontwikkelingen in het hedendaagse Nederlands in kaart te brengen legt het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN) aan: een steeds groeiende verzameling van Nederlandstalige teksten uit onder meer kranten. Onlangs heeft het INT een overeenkomst gesloten met DPG Media, het grootste mediabedrijf van Nederland en België. Hierdoor is het…
Uitslag Taalkundeolympiade 2023
Afgelopen zaterdag werd aan de Universiteit Leiden de uitslag bekendgemaakt van de 23e Taalkundeolympiade.
Podcast: Wat zegt je naam over jou?
Wat zegt je naam over jou? Eigenlijk niet zo veel, maar des te meer over je ouders — aldus naamkundige en voornamenexpert Gerrit Bloothooft. We spraken hem over het verschil tussen traditionele en modenamen, over hoe belangrijk vernoeming nog is, over voornamen als middel om je te onderscheiden, en over hoe ouders vooral in de…
Sterfdag Pieter Weiland
Vandaag is het de 181e sterfdag van Pieter Weiland (1754-1842), een belangrijke grammaticus en lexicograaf. Weiland is vooral bekend geworden omdat hij in opdracht van de regering een Nederduitsche spraakkunst (1805) heeft geschreven. Samen met de spellingregeling die de Leidse hoogleraar Matthijs Siegenbeek (1774-1854) in 1804 had gepubliceerd, vormde Weilands spraakkunst vele decennia de officiële…
Audiotour ‘Weg van woorden’
Bekijk de binnenstad van Leiden eens door een talige bril en loop de ‘Weg van woorden’: een stadswandeling die Roland de Bonth en Laura van Eerten van het Instituut voor de Nederlandse Taal maakten voor het taalfestival Letterlijk Leiden. Tijdens deze wandeling van ongeveer 2 kilometer kom je meer te weten over Leiden als belangrijke…
Onderzoek naar dierentaal: lange tijd een no-go in de taalkunde, maar langzaam lijkt daar nu verandering in te komen. In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken, de podcast die we samen met het Genootschap Onze Taal maken, spreken we Leonie Cornips over dit onderwerp. Leonie Cornips is van huis uit taalkundige en sociolinguïst. Ze…
Op 1 december 2022 is Mieke Zaanen benoemd als nieuwe voorzitter van de Raad van Toezicht van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Ze is daarmee de opvolger van Paul Rüpp. Mieke Zaanen trad in 2015 aan als eerste vrouwelijke algemeen directeur van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Tijdens haar directeurschap gaf ze…
Op 20 en 21 april 2023 organiseert NL-Term samen met het Instituut voor de Nederlandse Taal, de European Association for Terminology (EAFT) en Infoterm de internationale conferentie ‘Terminology: Domain Loss and Gain’. Tot 15 december mogen er nog voorstellen voor lezingen worden ingediend. Het concept domeinverlies is ontstaan in de Scandinavische landen in de jaren…
Letterlijk Leiden
Van 17 november t/m 18 december staat de stad Leiden in het teken van taal en literatuur. Met lezingen, boekpresentaties, debatten, workshops en meer. Tijdens Letterlijk Leiden kun je met het Instituut voor de Nederlandse Taal, gevestigd aan het Rapenburg in Leiden, een stadswandeling maken, een pubquiz spelen over taal en een podcast luisteren over…
Matthias de Vries aan het woord
Ter gelegenheid van de 202e geboortedag van Matthias de Vries op 9 november stelt het Instituut voor de Nederlandse Taal de pdf-versie van het boek Matthias de Vries aan het woord (2020) gratis ter beschikking. Op 9 november 2020 was het precies tweehonderd jaar geleden dat de Nederlandse taal- en letterkundige Matthias de Vries werd…
Tijdens de TiNT-dag op 21 oktober 2022 ontving prof. dr. Frieda Steurs, directeur van het Instituut voor de Nederlandse Taal en hoogleraar aan de KU Leuven, de Simon Stevinpenning: een onderscheiding voor een wetenschapper die zich zeer verdienstelijk maakt voor de Nederlandstalige terminologie en vaktaal. Joost Buysschaert, emeritus hoogleraar UGent en covoorzitter van NL-Term, sprak…
Deze maand publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk ‘Woordvorming en woordstructuur‘ van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Daarin wordt beschreven op welke manieren we in het Nederlands nieuwe woorden kunnen maken, en welke betekenisvolle elementen we kunnen onderscheiden in bestaande woorden. Het woord appeltaart, bijvoorbeeld, is een samenstelling, een…
Vandaag, op de Europese dag van de talen, presenteren de Taalunie, NOB en Nuffic ‘Onbegrensd taalleren’: een visie op het taalonderwijs van de toekomst.
Week van het Nederlands 2022
Van 1 tot en met 8 oktober 2022 vindt de achtste editie van de Week van het Nederlands plaats, een samenwerking van Vlaams-Nederlands Huis deBuren en de Taalunie. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) organiseert een webinar over inclusieve taal en presenteert het tweede Taalvragenvuur. 5 oktober: Wat mag je ook zeggen? Noem je…
Over taal gesproken is terug! De podcast over het Nederlands gemaakt door het Instituut voor de Nederlandse Taal en Onze Taal.
Streektaalconferentie 2022
Op 23 september 2022 organiseert de Stichting Nederlandse Dialecten in samenwerking met Variaties vzw, Brusseleir en de Nederlandse Taalunie haar jaarlijkse streektaalconferentie. De conferentie vindt plaats bij deBuren in Brussel en heeft als centraal thema ‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering: overbodig of net cruciaal?’ Via lezingen en interviews met Vlaamse, Brusselse en Nederlandse beleidsmakers en taalkundigen belichten…
Het nieuwe Couranten Corpus maakt duizenden 17e-eeuwse kranten goed toegankelijk.
Een tool om namen uit het Oekraïens en Russisch in het Nederlands weer te geven: de Transcriptor.
Hoe doet het Nederlands het op het vlak van online aanwezigheid en digitale hulpmiddelen? Een nieuw rapport beantwoordt die vraag.
Het taaljaar 2021
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. In de laatste aflevering van het eerste seizoen blikken we terug op het taaljaar 2021.
EFNIL Masterscriptiewedstrijd 2021-2022
EFNIL (European Federation of National Institutions for Language / Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen) roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese masterscriptie op het vlak van taalgebruik, taalbeleid / -politiek en meertaligheid. De uiterste inleverdatum is 25 februari 2022. Deze oproep betreft de derde editie van de EFNIL…
In 2021 is het Instituut voor de Nederlandse Taal geëvalueerd door een onafhankelijke visitatiecommissie.
Podcast: hoe klonk het vroegste Nederlands?
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De zevende aflevering gaat over het alleroudste Nederlands.
Uitbreiding Corpus Hedendaags Nederlands
Het vernieuwde Corpus Hedendaags Nederlands (CHN) is sterk uitgebreid en bevat nu meer dan 2,5 miljoen teksten uit onder meer boeken, blogs, kranten, tijdschriften en journaaluitzendingen uit Nederland en de Caribische rijksdelen, Vlaanderen en Suriname. In de nieuwe versie van het CHN zijn 1.700.000 teksten toegevoegd: het corpus bestaat nu uit bijna 1 miljard woorden.…
Op 17 november 2021 publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal een online woordenboek dat compleet gewijd is aan nieuwe woorden. Vanaf vandaag ligt ook het bijbehorende populairwetenschappelijke boek Knuffelcontact en waterwappie. De kracht van nieuwe woorden in de winkels. Dinsdag 30 november om 16.00 uur: presentatie van zowel het woordenboek als het boek (livestream op YouTube).…
META-FORUM 2021
Nog maar een paar dagen tot de start van META-FORUM 2021, de internationale conferentiereeks over krachtige en innovatieve taaltechnologieën voor de meertalige informatiemaatschappij. De online conferentie is de plek waar je moet zijn om meer te weten te komen over de meest recente ontwikkelingen en prestaties op het gebied van Europese taaltechnologie, zowel uit de…
20 & 21 november: netwerkonderhoud
Op 20 en 21 november staat er groot onderhoud gepland aan het netwerk van Universiteit Leiden. Het universitaire netwerk, waar ook de INT-websites deel van uitmaken, is op zaterdag 20 november vanaf 9.00 uur niet beschikbaar. Dit duurt de gehele dag en een groot deel van zondag 21 november. Omdat het Instituut voor de Nederlandse…
3-12-2021: European Language Grid workshop
Op 3 december 2021 organiseert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een workshop over de European Language Grid: een online platform voor taal- en spraaktechnologische informatie, data en software. Deze workshop heeft als doel om Nederlandse bedrijven en andere organisaties die geïnteresseerd zijn in taal- of spraaktechnologie kennis te laten maken met de European Language…
Ewoud Sanders wint Groenman Taalprijs
Aanstaande zaterdag krijgt taalhistoricus en columnist bij het Instituut voor de Nederlandse Taal Ewoud Sanders in het radioprogramma De Taalstaat de Groenman Taalprijs. Sanders krijgt de prijs, die wordt overhandigd door juryvoorzitter Hans Heestermans, voor zijn taalrubriek WoordHoek. In die rubriek, die twintig jaar lang in NRC Handelsblad stond en sinds het begin van dit jaar is verhuisd…
Podcast: vaktaal en terminologie
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De zesde aflevering gaat over vaktaal.
Taalvragenvuur
Op donderdag 7 oktober om 15.00 uur organiseren het Genootschap Onze Taal, het Team Taaladvies van de Vlaamse overheid en het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het Taalvragenvuur. In dit online live-evenement tijdens de Week van het Nederlands beantwoorden twee taaladviseurs van Onze Taal en Team Taaladvies in een klein uurtje uw brandende taalvragen. Dat…
Tijdens de Week van het Nederlands presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het tweede seizoen van de podcastserie Waar komt pindakaas vandaan? In wekelijkse afleveringen van ongeveer 10 minuten vertellen Laura van Eerten, Caspar Stalenhoef en Frieda Steurs over de verrassende herkomst van doodgewone woorden. Die woorden kun je tegenkomen in alledaagse situaties zoals in…
Ter gelegenheid van de Week van het Nederlands pakken de Universiteit van Nederland en de Universiteit van Vlaanderen uit met twee nieuwe online colleges over het Nederlands. Met bijzondere aandacht voor bronnen en basismaterialen die beschikbaar zijn bij het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Op 30 september is bij de Universiteit van Vlaanderen “Was…
Atlas van het dialect in Vlaanderen
Dinsdag 28 september werd het nieuwe boek Atlas van het dialect in Vlaanderen gepresenteerd. INT-dialectoloog Veronique De Tier is een van de auteurs. Meer en meer mensen in Vlaanderen – van jong tot oud – hebben belangstelling voor dialect. Tegelijk is er nog nooit zoveel kennis voorhanden geweest over de dialecten in Vlaanderen. Daarom is…
Posters in de klas
Bent u docent Nederlands en kan uw klaslokaal wel wat nieuws aan de muur gebruiken? Wij stellen een pakket van vijf informatieve en kleurrijke posters beschikbaar, dat u voor een totaalbedrag van €15,- (inclusief verzendkosten) bij ons kunt bestellen. De posters zijn op A2-formaat (42 x 59,4 cm, 250 g/m2) en beschrijven kort en duidelijk…
Prof. dr. Nicoline van der Sijs is aangesteld als gastprofessor aan de Université de Liège. Ze gaat met emeritaat aan de Radboud Universiteit, en naar aanleiding daarvan presenteert ze op 8 oktober een nieuw boek. Voor het academiejaar 2021-2021 is Nicoline van der Sijs, senior onderzoeker bij het Instituut voor de Nederlandse Taal, gastprofessor aan de…
Voortvarend Nederlands! Virtueel
Voortvarend Nederlands! is een programma van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN) met lezingen, interviews, masterclasses, presentaties en podcasts. In dit programma ontmoeten internationale docenten en onderzoekers elkaar. Op 23 september 2021 om 16.00 geeft INT-directeur Frieda Steurs een virtuele lezing. Wat is de betekenis van het Instituut voor de Nederlandse Taal voor het Nederlands?…
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De vijfde aflevering gaat over de taal van de troonrede en de Algemene Beschouwingen.
Website Taaladvies.net vernieuwd
Taaladvies.net, de website met antwoorden op veelgestelde vragen over de Nederlandse taal en spelling, is in een fris en gebruiksvriendelijk nieuw jasje gestoken. Zo zijn de zoekfunctie en de manier van navigeren beter en gemakkelijker gemaakt. De samenwerkende organisaties achter de site, de Nederlandse Taalunie, het Genootschap Onze Taal, Team Taaladvies van de Vlaamse overheid…
Podcast: Grammatica is leuker als je denkt
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De vierde aflevering gaat over grammatica.
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De nieuwste aflevering gaat over dialect.
Tot nu toe ontbrak er een uitgebreide Nederlandstalige beschrijving van de Nederlandse klankleer, het gebied van de taalkunde dat spraakklanken bestudeert als onderdeel van de grammatica. Die wetenschappelijke beschrijving is er nu wel: de klankleer inclusief audiofragmenten is toegevoegd aan de digitale versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). De onderwerpen die in het nieuwe hoofdstuk aan…
CLIN 31: congres computationele taalkunde
Op vrijdag 9 juli 2021 organiseert Universiteit Gent de 31e editie van het congres Computational Linguistics in the Netherlands (CLIN). Deze jaarlijkse bijeenkomst is bedoeld voor iedereen die zich bezighoudt met taal- en spraaktechnologie en haar toepassingen. De CLIN-conferentie is dit jaar volledig online. Het programma bestaat uit parallelle sessies en posterpresentaties met diverse thema’s, waaronder…
Woordcombinaties is de nieuwe online taalhulp van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) die taalleerders informatie geeft over het combineren van werkwoorden. Je weet bijvoorbeeld wat je wil zeggen, maar je kunt niet op de juiste woordcombinatie komen. Of je twijfelt eraan of je eraan in deze zin kunt weglaten. En in welke situaties…
Duidelijke taal in Europa
In de loop van 2020 zijn er enkele nieuwe Europese initiatieven opgestart om in kaart te brengen wat er in Europa zoal gebeurt rond het thema duidelijke taal. Een van die initiatieven is het platform Easy – Plain – Accessible, waar het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) aan meewerkte. Samen met enkele Franstalige collega’s…
Podcast van Onze Taal en het INT
Luister vanaf vandaag naar de eerste aflevering van Over taal gesproken, dé podcast over het Nederlands. De nieuwe taalpodcast is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. In elke aflevering spreken we een deskundige over de Nederlandse taal. Bijvoorbeeld over dialecten, over het belang van vaktaal of…
Alszaak: ophef over grammatica
De nieuwe online versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS) zou versoepelingen voorschrijven: groter als mag nu ook. Dat is niet correct: de e-ANS beschrijft de standaardtaal en is geen vóórschrijvend naslagwerk. Dinsdag 20 april is de vernieuwde e-ANS – de online versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst – gepresenteerd tijdens een feestelijke webinar. De…
Op 6 juli 2021 organiseren wij van 15.00 – 16.30 uur een gratis webinar waarin we u het hoofdstuk Klankleer voorstellen, dat binnenkort wordt toegevoegd aan de nieuwe online editie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Tot nu toe ontbrak er een uitgebreide beschrijving van de klankleer in de Algemene Nederlandse Spraakkunst, en dat nog wel terwijl…
Taalhulp Woordcombinaties online
Je weet wat je wil zeggen, maar je kunt niet op het juiste woord komen. Of je twijfelt eraan of je eraan in deze zin kan weglaten. Twijfel je aan of over je taalvaardigheid in het Nederlands? De kurk waarop iets of iemand drijft, is dat een zaak of een persoon, of allebei? Valt er…
Vertaalwoordenschat uitgebreid met Fins
De Vertaalwoordenschat (https://vertaalwoordenschat.ivdnt.org/) is een gratis applicatie voor tweetalige woordenboeken met Nederlands als bron- of doeltaal, ontwikkeld door het Instituut voor de Nederlandse Taal. Naast de taalparen Nederlands-Nieuwgrieks, Nederlands-Portugees en Nederlands-Estisch is nu ook Nederlands-Fins toegevoegd. In de toekomst wordt de applicatie uitgebreid met nog meer talen. De woordenboeken Nederlands-Fins en Fins-Nederlands zijn in 2012 gedrukt verschenen…
11 juni 2021: derde ELRC-workshop in Nederland
Kunnen we in de digitale wereld volledig in het Nederlands communiceren? Is onze taal voldoende ondersteund en klaar om gelijke tred te houden met de technologische vooruitgang van het AI-tijdperk? De derde European Language Resource Coordination (ELRC)-workshop in Nederland op 11 juni 2021 stelt deze vragen aan de orde. Taaltechnologie vormt een belangrijk onderdeel van…
ELRC-workshop
Save the date: ELRC-workshop 11 juni.
Dit weekend is er extra onderhoud aan een aantal van onze websites. Op zaterdag 1 en zondag 2 mei 2021 tussen 7 en 8 uur ’s ochtends zijn verschillende services even niet bereikbaar. Het gaat om o.a. de Database van de Zuidelijk-Nederlandse Dialecten (DSDD), Taalportaal, Termtreffer, het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN), GrETEL en Namescape. De…
Vandaag, 20 april, verschijnt de nieuwe online editie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst, beter bekend onder de afkorting ANS of e-ANS. Dit naslagwerk is nu door iedereen gratis te raadplegen via het webadres https://e-ans.ivdnt.org/. De ANS is het standaard naslagwerk waarin de grammaticale regels van het Nederlands worden beschreven. De ANS richt zich op de…
Taaltechnologie in Europa
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) heeft de rol van nationale vertegenwoordiger in een aantal Europese taalinfrastructuurprojecten. Zo is het INT sinds kort National Competence Centre (NCC) Netherlands voor de European Language Grid (ELG). ELG is een platform dat op een eenvoudige manier toegang biedt tot honderden commerciële en niet-commerciële taaltechnologieën voor alle Europese…
Vernieuwde e-ANS dit voorjaar online
Op dinsdag 20 april van 15.00-16.30 uur presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) in samenwerking met de Taalunie de vernieuwde e-ANS. De Algemene Nederlandse Spraakkunst, kortweg ANS, is de meest uitgebreide Nederlandse beschrijving van de Nederlandse grammatica. De ANS is tot stand gekomen in Belgisch-Nederlandse samenwerking en verscheen voor het eerst in boekvorm in 1984.…
Nieuwe versie corpus Brieven als Buit online
Op 29 januari 2021 heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een nieuwe, derde versie van de internetapplicatie Brieven als Buit uitgebracht. De applicatie heeft een nieuw uiterlijk gekregen, de zoekmogelijkheden zijn uitgebreid en de resultaten kunnen nu ook gedownload worden. Het corpus Brieven als Buit bevat 1033 brieven uit de 17e en 18e eeuw die familieleden,…
Op 11 december worden de eerste vijf online delen van het Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten (WALD) gelanceerd tijdens een feestelijke virtuele bijeenkomst. De website is het resultaat van een samenwerking tussen het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) en het Centre for Language Studies van de Radboud Universiteit. De zogenoemde e-WALD-applicatie is ontwikkeld…
SignON, een drie jaar durend project om de communicatie tussen horenden, doven en slechthorenden te ondersteunen, heeft 5,6 miljoen euro financiering gekregen van de Europese Commissie (Horizon 2020). Het SignON EU consortium bestaat uit 17 Europese partners, gecoördineerd door prof. Andy Way van Dublin City University (Ierland) en dr. Dimitar Shterionov van de Universiteit van…
De website van het Instituut voor de Nederlandse Taal is vernieuwd. De indeling is compacter, de navigatie is vereenvoudigd en de site is geschikt gemaakt voor mobiel en tablet. De eerste stap naar een nieuwe en overzichtelijkere website van het Instituut voor de Nederlandse Taal werd gezet in oktober 2020. Toen is de catalogus met…
Op 18 november werd bekend dat de Nederlandse Dataprijs 2020 in de categorie sociale en geesteswetenschappen is toegekend aan de 17e-eeuwse krantenset die door honderden vrijwilligers is getranscribeerd binnen een samenwerkingsproject tussen het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT), de Koninklijke Bibliotheek, de nationale bibliotheek van Nederland (KB) en het Meertens Instituut onder leiding van…
Op donderdag 5 november 2020 werd tijdens het symposium ‘Op je woorden letten’ het nieuwe boek Geen woord te veel. Geschiedenis van INL tot INT gepresenteerd. Het boek is geschreven door voormalig INL-directeur Piet van Sterkenburg en Frieda Steurs, de huidige directeur van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). In het boek komen Matthias…
Op donderdag 5 november 2020 ontving prof. dr. Dirk Geeraerts tijdens het symposium ‘Op je woorden letten’ de Matthias de Vriespenning. Deze bijzondere penning wordt traditioneel door het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) uitgereikt aan taalkundigen die zich zeer verdienstelijk hebben gemaakt voor de lexicologie en de studie Nederlands. Het was voor het eerst…
Wie kan tippen aan de imposante kaakbeharing van Matthias de Vries? Laat je bakkebaarden staan, stuur ons voor 5 december een duidelijke foto en maak kans op een behandeling bij een barbier bij jou in de buurt! Omdat het 200 jaar geleden is dat de Nederlandse taal- en letterkundige werd geboren, heeft het Instituut voor…
Taalboekenprijs voor Nicoline van der Sijs
Met haar boek 15 eeuwen Nederlandse taal wint INT-taalkundige Nicoline van der Sijs de Taalboekenprijs 2020. In een uitzending van het radioprogramma De Taalstaat op 10 oktober ontving ze de prijs – 3.000,- en een oorkonde – uit handen van juryvoorzitter Nelleke Noordervliet. 15 eeuwen Nederlandse taal beschrijft hoe de taal van de Lage Landen…
Nieuwe website taalmaterialen
Vandaag lanceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een nieuwe website voor de taalmaterialen: bronnen, data en tools voor taalkundig onderzoek en taal- en spraaktechnologie. Voorheen maakte de catalogus met taalmaterialen deel uit van de INT-website. Dat leidde nog weleens tot verwarring: bezoekers die een bepaald product zochten kwamen bijvoorbeeld terecht bij een nieuwsbericht over…
Vanaf 5 oktober 2020 presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een serie korte podcasts over woorden: ‘Waar komt pindakaas vandaan?’ Zes weken lang, twee keer per week een verrassend verhaal over de herkomst van een doodgewoon woord, verteld door Laura van Eerten, Caspar Stalenhoef en Frieda Steurs. Pindakaas is best een raar woord. Want…
Op 30 september 2020 lanceerde het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) samen met de Vakgroep Taalkunde – Nederlands van de UGent het online dialectportaal Database van de Zuidelijk-Nederlandse Dialecten. De database bevat 390.000 woorden uit de Zuidelijk-Nederlandse dialecten en is een samenvoeging van de gegevens uit het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten (WVD), het Woordenboek van de Brabantse…
Van 8-10 mei 2019 vond in Brussel DATeCH (Digital Access to Textual Cultural Heritage) plaats. Deze internationale en interdisciplinaire conferentie werd mede georganiseerd door het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Alle presentaties staan nu online. DATeCH 2019 bracht onderzoekers en gebruikers uit computerwetenschappen, (digitale) geesteswetenschappen en culturele erfgoedstudies samen die op zoek zijn naar…
Van 3 t/m 10 oktober 2020 is het de Week van het Nederlands, een samenwerking van Vlaams-Nederlands Huis deBuren en de Taalunie. In deze week wordt de veelzijdigheid van het Nederlands op verschillende manieren onder de aandacht gebracht. Ook het Instituut voor de Nederlandse Taal is weer van de partij met diverse (online)activiteiten. 30 september:…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) is druk bezig om alle historische corpora in een nieuw jasje te steken. De eerste resultaten daarvan zijn inmiddels te zien. Vanaf 1 september 2020 zijn zowel het Corpus Gysseling als het Corpus Middelnederlands, twee belangrijke corpora voor onderzoekers van en geïnteresseerden in de Middelnederlandse taal en literatuur,…
Stommerd, stommeling & stommerik
Er is nooit systematisch onderzocht door wie en waar Nederlandse afleidingen als stommerd, stommeling, stommerik of stombo worden gebruikt. Bestaan er regionale verschillen binnen de standaardtaal van Nederland en de Caribische rijksdelen, België en Suriname? Help ons om hier beter inzicht in te krijgen en vul de vragenlijst in! Bestaan er dialectverschillen binnen de Lage Landen, of zijn…
Begin juni zijn de Etymologiebank, de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND) en de Uitleenwoordenbank verhuisd naar het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Deze drie databanken zijn opgezet door onderzoeker Nicoline van der Sijs, die begin dit jaar in dienst trad bij het instituut. Etymologiebank De Etymologiebank bevat momenteel de inhoud van zestig…
Groningse studenten ontwikkelen puzzelwebsite
Vier studenten van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) ontwikkelden Puzzelbeestje: een spel waarbij je met zeven letters zo veel mogelijk woorden moet proberen te maken, en waarvan één letter verplicht is. Het spel werd gemaakt op basis van een groot lexicon van modern Nederlands, gebouwd door het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). RUG-studenten Riemmelth Ruitenbeek,…
Woordenschat van de coronacrisis
Aerosol, coronakapsel en groepsimmuniteit: voormalig directeur Piet van Sterkenburg stelde in samenwerking met het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een uitgebreide woordenlijst samen met coronawoorden. Aerosol, coronakapsel, groepsimmuniteit, mitigatie, oversterfte, thuiswerken, WhatsApperitieven en zelfquarantaine: allemaal woorden die verbonden zijn met de coronacrisis. Er ontstaan niet alleen nieuwe woorden zoals WhatsApperitieven, ook een gangbaar woord als thuiswerken en medische termen als aerosol en oversterfte vertegenwoordigen het typische taalgebruik tijdens de…
Afrikaans officieel toegevoegd aan Taalportaal
Met een online plechtigheid vanuit Zuid-Afrika is op 21 mei 2020 het Afrikaans officieel toegevoegd aan het Taalportaal: het digitale platform dat alle kennis over de Nederlandse, Friese en nu ook Afrikaanse (wetenschappelijke) grammatica beschikbaar maakt voor een internationaal publiek. Voor deze gelegenheid is de website van het Taalportaal door het Instituut voor de Nederlandse…
Virtuele lezing taaltechnologie
Op 27 juni 2020 geeft onze directeur Frieda Steurs een lezing over taaltechnologie voor Abralin, de Braziliaanse vereniging voor linguïstiek. De lezing is onderdeel van het virtuele evenement Abralin ao Vivo – Linguists Online, dat de vereniging organiseert in samenwerking met onder andere CIPL (Comité International Permanent des Linguistes), waar Frieda Steurs secretaris-generaal van is.…