Instituut voor de Nederlandse Taal
Om ontwikkelingen in het hedendaagse Nederlands in kaart te brengen legt het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN) aan: een steeds groeiende verzameling van Nederlandstalige teksten uit onder meer kranten. Onlangs heeft het INT een overeenkomst gesloten met DPG Media, het grootste mediabedrijf van Nederland en België. Hierdoor is het…
Afgelopen zaterdag werd aan de Universiteit Leiden de uitslag bekendgemaakt van de 23e Taalkundeolympiade.
Wat zegt je naam over jou? Eigenlijk niet zo veel, maar des te meer over je ouders — aldus naamkundige en voornamenexpert Gerrit Bloothooft. We spraken hem over het verschil tussen traditionele en modenamen, over hoe belangrijk vernoeming nog is, over voornamen als middel om je te onderscheiden, en over hoe ouders vooral in de…
Vandaag is het de 181e sterfdag van Pieter Weiland (1754-1842), een belangrijke grammaticus en lexicograaf. Weiland is vooral bekend geworden omdat hij in opdracht van de regering een Nederduitsche spraakkunst (1805) heeft geschreven. Samen met de spellingregeling die de Leidse hoogleraar Matthijs Siegenbeek (1774-1854) in 1804 had gepubliceerd, vormde Weilands spraakkunst vele decennia de officiële…
Bekijk de binnenstad van Leiden eens door een talige bril en loop de ‘weg van woorden’: een stadswandeling die Roland de Bonth en Laura van Eerten van het Instituut voor de Nederlandse Taal maakten voor het taalfestival Letterlijk Leiden. Tijdens deze wandeling van ongeveer 2 kilometer kom je meer te weten over Leiden als belangrijke…
Onderzoek naar dierentaal: lange tijd een no-go in de taalkunde, maar langzaam lijkt daar nu verandering in te komen. In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken, de podcast die we samen met het Genootschap Onze Taal maken, spreken we Leonie Cornips over dit onderwerp. Leonie Cornips is van huis uit taalkundige en sociolinguïst. Ze…
Op 1 december 2022 is Mieke Zaanen benoemd als nieuwe voorzitter van de Raad van Toezicht van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Ze is daarmee de opvolger van Paul Rüpp. Mieke Zaanen trad in 2015 aan als eerste vrouwelijke algemeen directeur van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Tijdens haar directeurschap gaf ze…
Op 20 en 21 april 2023 organiseert NL-Term samen met het Instituut voor de Nederlandse Taal, de European Association for Terminology (EAFT) en Infoterm de internationale conferentie ‘Terminology: Domain Loss and Gain’. Tot 15 december mogen er nog voorstellen voor lezingen worden ingediend. Het concept domeinverlies is ontstaan in de Scandinavische landen in de jaren…
Van 17 november t/m 18 december staat de stad Leiden in het teken van taal en literatuur. Met lezingen, boekpresentaties, debatten, workshops en meer. Tijdens Letterlijk Leiden kun je met het Instituut voor de Nederlandse Taal, gevestigd aan het Rapenburg in Leiden, een stadswandeling maken, een pubquiz spelen over taal en een podcast luisteren over…
Ter gelegenheid van de 202e geboortedag van Matthias de Vries op 9 november stelt het Instituut voor de Nederlandse Taal de pdf-versie van het boek Matthias de Vries aan het woord (2020) gratis ter beschikking. Op 9 november 2020 was het precies tweehonderd jaar geleden dat de Nederlandse taal- en letterkundige Matthias de Vries werd…
Tijdens de TiNT-dag op 21 oktober 2022 ontving prof. dr. Frieda Steurs, directeur van het Instituut voor de Nederlandse Taal en hoogleraar aan de KU Leuven, de Simon Stevinpenning: een onderscheiding voor een wetenschapper die zich zeer verdienstelijk maakt voor de Nederlandstalige terminologie en vaktaal. Joost Buysschaert, emeritus hoogleraar UGent en covoorzitter van NL-Term, sprak…
Deze maand publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk ‘Woordvorming en woordstructuur‘ van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Daarin wordt beschreven op welke manieren we in het Nederlands nieuwe woorden kunnen maken, en welke betekenisvolle elementen we kunnen onderscheiden in bestaande woorden. Het woord appeltaart, bijvoorbeeld, is een samenstelling, een…
Vandaag, op de Europese dag van de talen, presenteren de Taalunie, NOB en Nuffic ‘Onbegrensd taalleren’: een visie op het taalonderwijs van de toekomst.
Van 1 tot en met 8 oktober 2022 vindt de achtste editie van de Week van het Nederlands plaats, een samenwerking van Vlaams-Nederlands Huis deBuren en de Taalunie. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) organiseert een webinar over inclusieve taal en presenteert het tweede Taalvragenvuur. 5 oktober: Wat mag je ook zeggen? Noem je…
Over taal gesproken is terug! De podcast over het Nederlands gemaakt door het Instituut voor de Nederlandse Taal en Onze Taal.
Op 23 september 2022 organiseert de Stichting Nederlandse Dialecten in samenwerking met Variaties vzw, Brusseleir en de Nederlandse Taalunie haar jaarlijkse streektaalconferentie. De conferentie vindt plaats bij deBuren in Brussel en heeft als centraal thema ‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering: overbodig of net cruciaal?’ Via lezingen en interviews met Vlaamse, Brusselse en Nederlandse beleidsmakers en taalkundigen belichten…
Het nieuwe Couranten Corpus maakt duizenden 17e-eeuwse kranten goed toegankelijk.
Een tool om namen uit het Oekraïens en Russisch in het Nederlands weer te geven: de Transcriptor.
Hoe doet het Nederlands het op het vlak van online aanwezigheid en digitale hulpmiddelen? Een nieuw rapport beantwoordt die vraag.
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. In de laatste aflevering van het eerste seizoen blikken we terug op het taaljaar 2021.
EFNIL (European Federation of National Institutions for Language / Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen) roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese masterscriptie op het vlak van taalgebruik, taalbeleid / -politiek en meertaligheid. De uiterste inleverdatum is 25 februari 2022. Deze oproep betreft de derde editie van de EFNIL…
In 2021 is het Instituut voor de Nederlandse Taal geëvalueerd door een onafhankelijke visitatiecommissie.
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De zevende aflevering gaat over het alleroudste Nederlands.
Het vernieuwde Corpus Hedendaags Nederlands (CHN) is sterk uitgebreid en bevat nu meer dan 2,5 miljoen teksten uit onder meer boeken, blogs, kranten, tijdschriften en journaaluitzendingen uit Nederland en de Caribische rijksdelen, Vlaanderen en Suriname. In de nieuwe versie van het CHN zijn 1.700.000 teksten toegevoegd: het corpus bestaat nu uit bijna 1 miljard woorden.…
Op 17 november 2021 publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal een online woordenboek dat compleet gewijd is aan nieuwe woorden. Vanaf vandaag ligt ook het bijbehorende populairwetenschappelijke boek Knuffelcontact en waterwappie. De kracht van nieuwe woorden in de winkels. Dinsdag 30 november om 16.00 uur: presentatie van zowel het woordenboek als het boek (livestream op YouTube).…
Nog maar een paar dagen tot de start van META-FORUM 2021, de internationale conferentiereeks over krachtige en innovatieve taaltechnologieën voor de meertalige informatiemaatschappij. De online conferentie is de plek waar je moet zijn om meer te weten te komen over de meest recente ontwikkelingen en prestaties op het gebied van Europese taaltechnologie, zowel uit de…
Op 20 en 21 november staat er groot onderhoud gepland aan het netwerk van Universiteit Leiden. Het universitaire netwerk, waar ook de INT-websites deel van uitmaken, is op zaterdag 20 november vanaf 9.00 uur niet beschikbaar. Dit duurt de gehele dag en een groot deel van zondag 21 november. Omdat het Instituut voor de Nederlandse…
Op 3 december 2021 organiseert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een workshop over de European Language Grid: een online platform voor taal- en spraaktechnologische informatie, data en software. Deze workshop heeft als doel om Nederlandse bedrijven en andere organisaties die geïnteresseerd zijn in taal- of spraaktechnologie kennis te laten maken met de European Language…
Aanstaande zaterdag krijgt taalhistoricus en columnist bij het Instituut voor de Nederlandse Taal Ewoud Sanders in het radioprogramma De Taalstaat de Groenman Taalprijs. Sanders krijgt de prijs, die wordt overhandigd door juryvoorzitter Hans Heestermans, voor zijn taalrubriek WoordHoek. In die rubriek, die twintig jaar lang in NRC Handelsblad stond en sinds het begin van dit jaar is verhuisd…
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De zesde aflevering gaat over vaktaal.
Op donderdag 7 oktober om 15.00 uur organiseren het Genootschap Onze Taal, het Team Taaladvies van de Vlaamse overheid en het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het Taalvragenvuur. In dit online live-evenement tijdens de Week van het Nederlands beantwoorden twee taaladviseurs van Onze Taal en Team Taaladvies in een klein uurtje uw brandende taalvragen. Dat…
Tijdens de Week van het Nederlands presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het tweede seizoen van de podcastserie Waar komt pindakaas vandaan? In wekelijkse afleveringen van ongeveer 10 minuten vertellen Laura van Eerten, Caspar Stalenhoef en Frieda Steurs over de verrassende herkomst van doodgewone woorden. Die woorden kun je tegenkomen in alledaagse situaties zoals in…
Ter gelegenheid van de Week van het Nederlands pakken de Universiteit van Nederland en de Universiteit van Vlaanderen uit met twee nieuwe online colleges over het Nederlands. Met bijzondere aandacht voor bronnen en basismaterialen die beschikbaar zijn bij het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Op 30 september is bij de Universiteit van Vlaanderen “Was…
Dinsdag 28 september werd het nieuwe boek Atlas van het dialect in Vlaanderen gepresenteerd. INT-dialectoloog Veronique De Tier is een van de auteurs. Meer en meer mensen in Vlaanderen – van jong tot oud – hebben belangstelling voor dialect. Tegelijk is er nog nooit zoveel kennis voorhanden geweest over de dialecten in Vlaanderen. Daarom is…
Bent u docent Nederlands en kan uw klaslokaal wel wat nieuws aan de muur gebruiken? Wij stellen een pakket van vijf informatieve en kleurrijke posters beschikbaar, dat u voor een totaalbedrag van €15,- (inclusief verzendkosten) bij ons kunt bestellen. De posters zijn op A2-formaat (42 x 59,4 cm, 250 g/m2) en beschrijven kort en duidelijk…
Prof. dr. Nicoline van der Sijs is aangesteld als gastprofessor aan de Université de Liège. Ze gaat met emeritaat aan de Radboud Universiteit, en naar aanleiding daarvan presenteert ze op 8 oktober een nieuw boek. Voor het academiejaar 2021-2021 is Nicoline van der Sijs, senior onderzoeker bij het Instituut voor de Nederlandse Taal, gastprofessor aan de…
Voortvarend Nederlands! is een programma van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN) met lezingen, interviews, masterclasses, presentaties en podcasts. In dit programma ontmoeten internationale docenten en onderzoekers elkaar. Op 23 september 2021 om 16.00 geeft INT-directeur Frieda Steurs een virtuele lezing. Wat is de betekenis van het Instituut voor de Nederlandse Taal voor het Nederlands?…
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De vijfde aflevering gaat over de taal van de troonrede en de Algemene Beschouwingen.
Taaladvies.net, de website met antwoorden op veelgestelde vragen over de Nederlandse taal en spelling, is in een fris en gebruiksvriendelijk nieuw jasje gestoken. Zo zijn de zoekfunctie en de manier van navigeren beter en gemakkelijker gemaakt. De samenwerkende organisaties achter de site, de Nederlandse Taalunie, het Genootschap Onze Taal, Team Taaladvies van de Vlaamse overheid…
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De vierde aflevering gaat over grammatica.
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De nieuwste aflevering gaat over dialect.
Tot nu toe ontbrak er een uitgebreide Nederlandstalige beschrijving van de Nederlandse klankleer, het gebied van de taalkunde dat spraakklanken bestudeert als onderdeel van de grammatica. Die wetenschappelijke beschrijving is er nu wel: de klankleer inclusief audiofragmenten is toegevoegd aan de digitale versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). De onderwerpen die in het nieuwe hoofdstuk aan…
Op vrijdag 9 juli 2021 organiseert Universiteit Gent de 31e editie van het congres Computational Linguistics in the Netherlands (CLIN). Deze jaarlijkse bijeenkomst is bedoeld voor iedereen die zich bezighoudt met taal- en spraaktechnologie en haar toepassingen. De CLIN-conferentie is dit jaar volledig online. Het programma bestaat uit parallelle sessies en posterpresentaties met diverse thema’s, waaronder…
Woordcombinaties is de nieuwe online taalhulp van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) die taalleerders informatie geeft over het combineren van werkwoorden. Je weet bijvoorbeeld wat je wil zeggen, maar je kunt niet op de juiste woordcombinatie komen. Of je twijfelt eraan of je eraan in deze zin kunt weglaten. En in welke situaties…
In de loop van 2020 zijn er enkele nieuwe Europese initiatieven opgestart om in kaart te brengen wat er in Europa zoal gebeurt rond het thema duidelijke taal. Een van die initiatieven is het platform Easy – Plain – Accessible, waar het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) aan meewerkte. Samen met enkele Franstalige collega’s…
Luister vanaf vandaag naar de eerste aflevering van Over taal gesproken, dé podcast over het Nederlands. De nieuwe taalpodcast is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. In elke aflevering spreken we een deskundige over de Nederlandse taal. Bijvoorbeeld over dialecten, over het belang van vaktaal of…
De nieuwe online versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS) zou versoepelingen voorschrijven: groter als mag nu ook. Dat is niet correct: de e-ANS beschrijft de standaardtaal en is geen vóórschrijvend naslagwerk. Dinsdag 20 april is de vernieuwde e-ANS – de online versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst – gepresenteerd tijdens een feestelijke webinar. De…
Op 6 juli 2021 organiseren wij van 15.00 – 16.30 uur een gratis webinar waarin we u het hoofdstuk Klankleer voorstellen, dat binnenkort wordt toegevoegd aan de nieuwe online editie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Tot nu toe ontbrak er een uitgebreide beschrijving van de klankleer in de Algemene Nederlandse Spraakkunst, en dat nog wel terwijl…
Je weet wat je wil zeggen, maar je kunt niet op het juiste woord komen. Of je twijfelt eraan of je eraan in deze zin kan weglaten. Twijfel je aan of over je taalvaardigheid in het Nederlands? De kurk waarop iets of iemand drijft, is dat een zaak of een persoon, of allebei? Valt er…
De Vertaalwoordenschat (https://vertaalwoordenschat.ivdnt.org/) is een gratis applicatie voor tweetalige woordenboeken met Nederlands als bron- of doeltaal, ontwikkeld door het Instituut voor de Nederlandse Taal. Naast de taalparen Nederlands-Nieuwgrieks, Nederlands-Portugees en Nederlands-Estisch is nu ook Nederlands-Fins toegevoegd. In de toekomst wordt de applicatie uitgebreid met nog meer talen. De woordenboeken Nederlands-Fins en Fins-Nederlands zijn in 2012 gedrukt verschenen…
Kunnen we in de digitale wereld volledig in het Nederlands communiceren? Is onze taal voldoende ondersteund en klaar om gelijke tred te houden met de technologische vooruitgang van het AI-tijdperk? De derde European Language Resource Coordination (ELRC)-workshop in Nederland op 11 juni 2021 stelt deze vragen aan de orde. Taaltechnologie vormt een belangrijk onderdeel van…
Save the date: ELRC-workshop 11 juni.
Dit weekend is er extra onderhoud aan een aantal van onze websites. Op zaterdag 1 en zondag 2 mei 2021 tussen 7 en 8 uur ’s ochtends zijn verschillende services even niet bereikbaar. Het gaat om o.a. de Database van de Zuidelijk-Nederlandse Dialecten (DSDD), Taalportaal, Termtreffer, het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN), GrETEL en Namescape. De…
Vandaag, 20 april, verschijnt de nieuwe online editie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst, beter bekend onder de afkorting ANS of e-ANS. Dit naslagwerk is nu door iedereen gratis te raadplegen via het webadres https://e-ans.ivdnt.org/. De ANS is het standaard naslagwerk waarin de grammaticale regels van het Nederlands worden beschreven. De ANS richt zich op de…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) heeft de rol van nationale vertegenwoordiger in een aantal Europese taalinfrastructuurprojecten. Zo is het INT sinds kort National Competence Centre (NCC) Netherlands voor de European Language Grid (ELG). ELG is een platform dat op een eenvoudige manier toegang biedt tot honderden commerciële en niet-commerciële taaltechnologieën voor alle Europese…
Op dinsdag 20 april van 15.00-16.30 uur presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) in samenwerking met de Taalunie de vernieuwde e-ANS. De Algemene Nederlandse Spraakkunst, kortweg ANS, is de meest uitgebreide Nederlandse beschrijving van de Nederlandse grammatica. De ANS is tot stand gekomen in Belgisch-Nederlandse samenwerking en verscheen voor het eerst in boekvorm in 1984.…
Op 29 januari 2021 heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een nieuwe, derde versie van de internetapplicatie Brieven als Buit uitgebracht. De applicatie heeft een nieuw uiterlijk gekregen, de zoekmogelijkheden zijn uitgebreid en de resultaten kunnen nu ook gedownload worden. Het corpus Brieven als Buit bevat 1033 brieven uit de 17e en 18e eeuw die familieleden,…
Op 11 december worden de eerste vijf online delen van het Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten (WALD) gelanceerd tijdens een feestelijke virtuele bijeenkomst. De website is het resultaat van een samenwerking tussen het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) en het Centre for Language Studies van de Radboud Universiteit. De zogenoemde e-WALD-applicatie is ontwikkeld…
SignON, een drie jaar durend project om de communicatie tussen horenden, doven en slechthorenden te ondersteunen, heeft 5,6 miljoen euro financiering gekregen van de Europese Commissie (Horizon 2020). Het SignON EU consortium bestaat uit 17 Europese partners, gecoördineerd door prof. Andy Way van Dublin City University (Ierland) en dr. Dimitar Shterionov van de Universiteit van…
De website van het Instituut voor de Nederlandse Taal is vernieuwd. De indeling is compacter, de navigatie is vereenvoudigd en de site is geschikt gemaakt voor mobiel en tablet. De eerste stap naar een nieuwe en overzichtelijkere website van het Instituut voor de Nederlandse Taal werd gezet in oktober 2020. Toen is de catalogus met…
Op 18 november werd bekend dat de Nederlandse Dataprijs 2020 in de categorie sociale en geesteswetenschappen is toegekend aan de 17e-eeuwse krantenset die door honderden vrijwilligers is getranscribeerd binnen een samenwerkingsproject tussen het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT), de Koninklijke Bibliotheek, de nationale bibliotheek van Nederland (KB) en het Meertens Instituut onder leiding van…
Op donderdag 5 november 2020 werd tijdens het symposium ‘Op je woorden letten’ het nieuwe boek Geen woord te veel. Geschiedenis van INL tot INT gepresenteerd. Het boek is geschreven door voormalig INL-directeur Piet van Sterkenburg en Frieda Steurs, de huidige directeur van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). In het boek komen Matthias…
Op donderdag 5 november 2020 ontving prof. dr. Dirk Geeraerts tijdens het symposium ‘Op je woorden letten’ de Matthias de Vriespenning. Deze bijzondere penning wordt traditioneel door het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) uitgereikt aan taalkundigen die zich zeer verdienstelijk hebben gemaakt voor de lexicologie en de studie Nederlands. Het was voor het eerst…
Wie kan tippen aan de imposante kaakbeharing van Matthias de Vries? Laat je bakkebaarden staan, stuur ons voor 5 december een duidelijke foto en maak kans op een behandeling bij een barbier bij jou in de buurt! Omdat het 200 jaar geleden is dat de Nederlandse taal- en letterkundige werd geboren, heeft het Instituut voor…
Met haar boek 15 eeuwen Nederlandse taal wint INT-taalkundige Nicoline van der Sijs de Taalboekenprijs 2020. In een uitzending van het radioprogramma De Taalstaat op 10 oktober ontving ze de prijs – 3.000,- en een oorkonde – uit handen van juryvoorzitter Nelleke Noordervliet. 15 eeuwen Nederlandse taal beschrijft hoe de taal van de Lage Landen…
Vandaag lanceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een nieuwe website voor de taalmaterialen: bronnen, data en tools voor taalkundig onderzoek en taal- en spraaktechnologie. Voorheen maakte de catalogus met taalmaterialen deel uit van de INT-website. Dat leidde nog weleens tot verwarring: bezoekers die een bepaald product zochten kwamen bijvoorbeeld terecht bij een nieuwsbericht over…
Vanaf 5 oktober 2020 presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een serie korte podcasts over woorden: ‘Waar komt pindakaas vandaan?’ Zes weken lang, twee keer per week een verrassend verhaal over de herkomst van een doodgewoon woord, verteld door Laura van Eerten, Caspar Stalenhoef en Frieda Steurs. Pindakaas is best een raar woord. Want…
Op 30 september 2020 lanceerde het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) samen met de Vakgroep Taalkunde – Nederlands van de UGent het online dialectportaal Database van de Zuidelijk-Nederlandse Dialecten. De database bevat 390.000 woorden uit de Zuidelijk-Nederlandse dialecten en is een samenvoeging van de gegevens uit het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten (WVD), het Woordenboek van de Brabantse…
Van 8-10 mei 2019 vond in Brussel DATeCH (Digital Access to Textual Cultural Heritage) plaats. Deze internationale en interdisciplinaire conferentie werd mede georganiseerd door het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Alle presentaties staan nu online. DATeCH 2019 bracht onderzoekers en gebruikers uit computerwetenschappen, (digitale) geesteswetenschappen en culturele erfgoedstudies samen die op zoek zijn naar…
Van 3 t/m 10 oktober 2020 is het de Week van het Nederlands, een samenwerking van Vlaams-Nederlands Huis deBuren en de Taalunie. In deze week wordt de veelzijdigheid van het Nederlands op verschillende manieren onder de aandacht gebracht. Ook het Instituut voor de Nederlandse Taal is weer van de partij met diverse (online)activiteiten. 30 september:…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) is druk bezig om alle historische corpora in een nieuw jasje te steken. De eerste resultaten daarvan zijn inmiddels te zien. Vanaf 1 september 2020 zijn zowel het Corpus Gysseling als het Corpus Middelnederlands, twee belangrijke corpora voor onderzoekers van en geïnteresseerden in de Middelnederlandse taal en literatuur,…
Er is nooit systematisch onderzocht door wie en waar Nederlandse afleidingen als stommerd, stommeling, stommerik of stombo worden gebruikt. Bestaan er regionale verschillen binnen de standaardtaal van Nederland en de Caribische rijksdelen, België en Suriname? Help ons om hier beter inzicht in te krijgen en vul de vragenlijst in! Bestaan er dialectverschillen binnen de Lage Landen, of zijn…
Begin juni zijn de Etymologiebank, de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND) en de Uitleenwoordenbank verhuisd naar het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Deze drie databanken zijn opgezet door onderzoeker Nicoline van der Sijs, die begin dit jaar in dienst trad bij het instituut. Etymologiebank De Etymologiebank bevat momenteel de inhoud van zestig…
Vier studenten van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) ontwikkelden Puzzelbeestje: een spel waarbij je met zeven letters zo veel mogelijk woorden moet proberen te maken, en waarvan één letter verplicht is. Het spel werd gemaakt op basis van een groot lexicon van modern Nederlands, gebouwd door het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). RUG-studenten Riemmelth Ruitenbeek,…
Aerosol, coronakapsel en groepsimmuniteit: voormalig directeur Piet van Sterkenburg stelde in samenwerking met het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een uitgebreide woordenlijst samen met coronawoorden. Aerosol, coronakapsel, groepsimmuniteit, mitigatie, oversterfte, thuiswerken, WhatsApperitieven en zelfquarantaine: allemaal woorden die verbonden zijn met de coronacrisis. Er ontstaan niet alleen nieuwe woorden zoals WhatsApperitieven, ook een gangbaar woord als thuiswerken en medische termen als aerosol en oversterfte vertegenwoordigen het typische taalgebruik tijdens de…
Met een online plechtigheid vanuit Zuid-Afrika is op 21 mei 2020 het Afrikaans officieel toegevoegd aan het Taalportaal: het digitale platform dat alle kennis over de Nederlandse, Friese en nu ook Afrikaanse (wetenschappelijke) grammatica beschikbaar maakt voor een internationaal publiek. Voor deze gelegenheid is de website van het Taalportaal door het Instituut voor de Nederlandse…
Op 27 juni 2020 geeft onze directeur Frieda Steurs een lezing over taaltechnologie voor Abralin, de Braziliaanse vereniging voor linguïstiek. De lezing is onderdeel van het virtuele evenement Abralin ao Vivo – Linguists Online, dat de vereniging organiseert in samenwerking met onder andere CIPL (Comité International Permanent des Linguistes), waar Frieda Steurs secretaris-generaal van is.…
Op 26 februari 2020 werd de online vertaling van het Lexicon Frisicum gepresenteerd in het provinciehuis in Leeuwarden. 148 jaar geleden schreef Joast Hiddes Halbertsma de eerste aanzet tot het Friese woordenboek, in het Latijn. Lexicograaf en taalkundige Anne Dykstra vertaalde het Lexicon naar het Fries, samen met zijn collega Bouke Slofstra en verschillende vrijwilligers.…
EFNIL, de Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen, roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese masterscriptie op het vlak van taalgebruik, taalbeleid/-politiek en meertaligheid. De uiterste inleverdatum voor de prijzen in 2020 is 30 juni 2020. De Prijs De studenten van de beste drie scripties ontvangen de EFNIL Masterscriptieprijs,…
Op vrijdag 6 en zaterdag 7 maart 2020 vinden de eerste Neerlandistiekdagen plaats in Leiden, een initiatief van de Raad voor Neerlandistiek. Vrijdag is de academische dag, die in het teken staat van onderwijs en onderzoek. Het programma op zaterdag is gericht op het grote publiek. Het INT is als partner betrokken bij de samenstelling…
Op 1 februari 2020 is onderzoeker en historisch taalkundige Nicoline van der Sijs bij ons in dienst getreden. Binnen het INT houdt ze zich bezig met onderzoek en projecten op het gebied van de historische taalkunde, etymologie en dialectologie. Daarnaast is Nicoline hoogleraar Historische taalkunde van het Nederlands in de digitale wereld aan de Radboud Universiteit.…
Begin januari 2020 heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal een eerste versie van DiaMaNT online toegankelijk gemaakt. DiaMaNT staat voor Diachroon seMAntisch lexicon van de Nederlandse Taal. Dit lexicon bevat niet alleen woordbetekenissen maar ook semantische relaties – dat zijn betekenisrelaties – tussen woorden. (Klik op de afbeelding voor een vergroting.) Met de huidige…
Op 9 november 2020 is het precies tweehonderd jaar geleden dat de Nederlandse taal- en letterkundige Matthias de Vries werd geboren. De Vries heeft veel voor de studie van het Nederlands betekend en is onder andere grondlegger van het grootste woordenboek ter wereld, het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Om deze belangrijke wetenschapper te eren roept het Instituut voor…
‘Op luchtige, losse wijze schilderen’ is de betekenis van zwadderen, de 17e-eeuwse schildersterm die werd gekozen als winnaar van onze verkiezing ‘Rembrandtwoord van het jaar’. Het woord werd op woensdag 11 december 2019 door Onno Blom, auteur van De jonge Rembrandt, onthuld in de Pieterskerk in Leiden, waar het in de vorm van een projectie…
Zwadderen is verkozen tot mooiste ‘Rembrandtwoord van het jaar’ in de gelijknamige verkiezing van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Het woord werd zojuist door Onno Blom, auteur van De jonge Rembrandt, onthuld in de Pieterskerk in Leiden, waar het in de vorm van een projectie tot eind januari 2020 te zien is. Het jaar 2019 stond in het teken van…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) is gestart met het ontwikkelen van een digitale klankleer van het Nederlands. In dit naslagwerk wordt beschreven welke klanken en klankcombinaties er in het Nederlands mogelijk zijn en hoe deze worden uitgesproken. De belangrijkste uitspraakverschillen in het taalgebied zullen worden beschreven. Ook komen woordklemtoon en intonatie aan de…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) organiseerde van 4 t/m 8 november een workshop in het Lorentz Center in Leiden met als thema ‘The Future of Academic Lexicography: Linguistic Knowledge Codification in the Era of Big Data and AI’. Een kleine zestig experts uit Europa en Zuid-Afrika bogen zich over de vraag hoe de…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) werkt aan een pilot waarin termen uit het medische vakgebied worden samengebracht en op verschillende taalniveaus worden verklaard. In november 2018 werd het boek Medische Mensentaal van Frans Meijman gepresenteerd. Hierbij werd aandacht gevraagd voor het toegankelijk en begrijpelijk maken van de medische en zorgtermen voor een breed,…
Komt een klimaatschieter op gewelddadige wijze op voor het milieu? Is een dwangzoen een typisch gevalletje #MeToo? En zijn kastelen in Spanje echt een bezoekje waard? In het nieuwe boek Klimaatschieter, dwangzoen en kastelen in Spanje bespreken Dirk Geirnaert en Roland de Bonth de betekenis en herkomst van ‘woorden die we wisten’. De woorden klimaatschieter…
Op vrijdag 25 en zaterdag 26 oktober 2019 vindt het DRONGO talenfestival plaats op de Radboud Universiteit in Nijmegen. Bij het lab van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) kunt u onder andere meedoen met Taalradar: een medisch onderzoek. Weet u wat een suppo is? Hoe heet een achillespees in medische taal en wat…
Van 5 tot 7 maart 2020 wordt in WrocÅ‚aw de conferentie TERMOS 2020 georganiseerd, met als thema ‘Grenzen van en in de terminologie’. U kunt uw conferentiebijdragen indienen tot 30 september 2019. Het aantal specialisten dat zich bezighoudt met terminologie groeit. Niet alleen terminologen maar ook bijvoorbeeld vertaaltheoretici, docenten vertaaldidactiek, taalwetenschappers en vertalers hebben te…
De Vertaalwoordenschat is een gratis applicatie voor tweetalige woordenboeken met Nederlands als bron- of doeltaal, ontwikkeld door het Instituut voor de Nederlandse Taal. Naast Nederlands-Nieuwgrieks en Nederlands-Portugees is nu ook Nederlands-Estisch toegevoegd. Rond de eeuwwisseling zijn er verschillende tweetalige bestanden ontwikkeld die voor Nederlandstaligen wel relevant zijn, maar op de commerciële markt niet spontaan aan…
Op 9, 10 en 11 oktober 2019 komen nationale taalinstellingen uit Europa samen tijdens de jaarlijkse EFNIL-conferentie. De conferentie wordt gehouden in Tallinn (Estland) en heeft dit keer als thema taal en economie. EFNIL, de Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen, is een platform voor samenwerking tussen taalbeleidsinstanties en taalinstituten binnen de Europese Unie. De Taalunie…
26 september 2019 is de Europese Dag van de Talen. Ter ere van die dag wordt in Brussel een congres georganiseerd met als titel ‘De kracht van taal, economisch en sociaal’. De keynotelezing wordt gegeven door INT-directeur Frieda Steurs. Waarom is taal zo belangrijk voor de economie en op het sociale vlak? Het Europese Dag…
Taalradar is een crowdsourcingplatform dat het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) ontwikkelt in het kader van het Europese samenwerkingsproject enetCollect. In het nieuwste Taalradaronderzoek kunt u helpen met het opschonen van onze tekstverzamelingen. Om het hedendaagse Nederlands te kunnen monitoren, legt het INT grote tekstverzamelingen aan, ook wel corpora genoemd. Zo maken we onder…
2019 staat in het teken van Rembrandt van Rijn, omdat het precies 350 jaar geleden is dat de schilder overleed. Naar aanleiding van dit Rembrandtjaar en de geboortedag van Rembrandt op 15 juli, presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal een gelegenheidswoordenboekje met zeventiende-eeuwse schilderstermen. Wat is ‘smalt’ voor kleur en waar is een ‘vispenseel’ van gemaakt? Kan…
Van 5 t/m 12 oktober 2019 vindt voor de vijfde keer de Week van het Nederlands plaats: een week waarin allerlei activiteiten georganiseerd worden rondom de Nederlandse taal. De week is een initiatief van de Taalunie en met ingang van dit jaar is de organisatie in handen van het Vlaams-Nederlands Huis deBuren. Tijdens de week…
Op 28 november 2019 organiseert het Instituut voor de Nederlandse Taal samen met het Onderwijsnetwerk Zuid-Holland een workshop over nieuwe woorden, speciaal voor docenten Nederlands. In deze workshop leren deelnemers onder andere hoe nieuwe woorden gevormd worden en gaan ze met elkaar aan de slag om te bedenken hoe de inhoud toegepast kan worden in…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) ondersteunt taalwetenschappelijk onderzoek door het ontwikkelen, onderhouden en beschikbaar stellen van digitale onderzoeksbronnen, ook wel taalmaterialen genoemd. Twee nieuwe toevoegingen aan onze catalogus zijn GiGaNT-Molex, een groot computationeel lexicon van het hedendaags Nederlands, en CHN-n-grams, reeksen opeenvolgende woorden uit hedendaagse teksten. GiGaNT-Molex Het INT ontwikkelt een groot computationeel…
Op 9 april 2019 vond het Internationaal Studentendictee der Nederlandse taal plaats: een dictee voor studenten Nederlands in het buitenland, dat jaarlijks op zo’n 17 universiteiten in Europa gehouden wordt. Het Instituut voor de Nederlandse Taal verzorgde de eindredactie van het dictee, dit jaar geschreven door Gerdien Verschoor. De tekst van het dictee: In Holland…
