Categorieën
Terug in de taal

Terug in de taal

In deze rubriek bespreken we woorden of betekenissen die ooit in het Nederlands bestonden, maar nu verdwenen zijn. Om de week neemt een van onze historisch taalkundigen u mee terug in de taal.

Woord of citaat gevonden dat in onze historische woordenboeken ontbreekt?
Meld het ons via het formulier.

  • overdrank

    28 oktober 2020

    Genoot, maar dronk met mate!

  • kijkpis

    19 oktober 2020

    Rioolwater onderzoeken op het coronavirus lijkt een innovatieve methode, maar kijken naar urine geeft al eeuwen lang informatie over ziektes en kwalen

  • misselijk

    13 oktober 2020

    Is het Nederlands een misselijke taal?

  • naan

    9 september 2020

    Behalve rijst serveer je bij een Indiase maaltijd ook vaak naan. Heerlijk, maar een middeleeuwer zou er niet zo snel zijn tanden in zetten.

  • warmhartigheid

    26 augustus 2020

    Een nieuw coronawoord?

  • zelfoefenaar

    14 juli 2020

    Mijn leren is spelen.

  • hennentaster

    1 juli 2020

    Kippige beeldspraak.

  • smijdigen

    17 juni 2020

    Soepel de zomer in.

  • eetmaat

    27 mei 2020

    Eet met mate(n).

  • binnenbakken

    13 mei 2020

    Binnen is ruimer dan binnenshuis

  • oorschalk

    2 mei 2020

    Vleien en mooipraterij, het is allemaal heel menselijk. Het zoeken in de historische woordenboeken naar alle woorden die ‘vleier’ betekenen, levert dan ook een lange lijst op: we krijgen niet minder dan 45 resultaten. Vleiers zijn van alle tijden, maar de aanduidingen ervoor die komen en gaan. Een van die verdwenen vleierbenamingen is oorschalk (orescalc), een ...

  • winkelknecht

    22 april 2020

    Winkelpersoneel dat niet verkoopt?

  • huiszitter

    7 april 2020

    Ook wie thuiszit moet belasting betalen.

  • virus

    23 maart 2020

    Toen een virus nog niet viraal ging...

  • vrouwengetimmer

    10 maart 2020

    Zorgt de timmervrouw voor vrouwengetimmer?

  • treinmatroos

    20 februari 2020

    Reden er al treinen in de middeleeuwen?

  • bisex

    6 februari 2020

    Sterk gepropageerd door Julius Caesar.

  • tulp

    23 januari 2020

    Kun je gek worden van tulpen?

  • nachtgammel

    8 januari 2020

    Niet brak, maar toch onfris.

  • warm bier

    18 december 2019

    Zelfs als het buiten bitterkoud is, zullen ouders hun kinderen niet snel op temperatuur laten komen met glühwein (‘gloeiwijn’). Glühwein is immers een alcoholische drank, gemaakt door rode of witte wijn te verwarmen met kaneel, kruidnagel, steranijs en citrusschillen. Bij ons is dit verwarmende drankje voornamelijk bekend van kerstmarkten en wintersportgebieden in Duitstalige landen. In ...

  • Sinte Lors

    4 december 2019

    Wie stout is, krijgt volgens een bekend sinterklaasliedje de roe. Die uitspraak geldt misschien voor kinderen, ouders komen al jaren goed weg met het bedrog dat aan het sinterklaasfeest kleeft. Want (kinderen, oren dicht) Sint Nicolaas bestaat niet! Toch komen we op de heiligenkalender van heiligen.net bij 6 december Sint-Nicolaas’ naam tegen. Er is volgens ...

  • ventjagen

    20 november 2019

    Op 2 november gingen in het Zeeuws Museum in Middelburg de deuren dicht van een expositie over Zeeuwse klederdracht voor mannen. De NRC van dat slotweekend beschreef twee vrouwelijke bezoekers van het museum en noteerde “dat bij een van de dames de wenkbrauwen en mondhoeken olijk omhoog gingen” toen zij bij de kassa hoorde dat ...

  • genan

    30 oktober 2019

    Een kleine stap voor de mensheid, maar een reuzenstap voor de Vondelstudie: historicus Vincent Klooster vond onlangs in het archief van de familie Cazius een onbekend gedicht van Vondel. De beroemde 17e-eeuwse dichter schreef het in 1667 na het overlijden van de achtjarige Geertruidt Hinloopen Vermaes. In de laatste strofe richt Vondel zich tot de ...

  • orewoet

    10 oktober 2019

    Aan het begin van het Onze Taal-congres op zaterdag 5 oktober 2019 gaf prinses Laurentien officieel het startschot van de Week van het Nederlands. Tijdens deze vijfde editie vindt in zowel Nederland als Vlaanderen een keur aan activiteiten plaats. Om het thema “Iedereen aan het woord” onder de aandacht te brengen van het grote publiek ...

  • dozijnwerker

    26 september 2019

    Iedereen wil uniek zijn. En veel mensen streven er naar om zich te onderscheiden in wat ze doen. Wanneer je dan te horen krijgt “dat er van jou wel dertien in een dozijn gaan”, dan is het tijd om eens kritisch naar jezelf te kijken. Of om de realiteit onder ogen te zien dat je ...