Categorieën
WoordHoek

WoordHoek

Wekelijkse taalrubriek op dinsdag van journalist en taalhistoricus Ewoud Sanders.

Hier is wekelijks de taalrubriek WoordHoek van Ewoud Sanders te lezen. Nieuwe afleveringen worden aangekondigd in Taalpost, de gratis nieuwsbrief van het Genootschap Onze Taal.

  • Russische toestanden

    15 maart 2022

    Wat je overal zeker moet zien te voorkomen is: Russische toestanden. Dat is al heel lang zo.

  • Poetins oorlog

    7 maart 2022

    Onder welke naam zal de Russische invasie van Oekraïne in de geschiedenisboeken terechtkomen? En waarom dateert de aanduiding Derde Wereldoorlog al van vóór WO II?

  • Molotovcocktail

    28 februari 2022

    In Oekraïne worden ze nu op grote schaal door de bevolking geproduceerd: molotovcocktails. Waar komt dit woord vandaan?

  • De koloniale dekolonisatieoorlog

    21 februari 2022

    Waarom bestaan er zoveel verschillende namen voor de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië? En waarom wordt nu bij de erkenning van systematisch extreem geweld het woord oorlogsmisdaad vermeden?

  • Wel en geen gemaar

    15 februari 2022

    Ik voel een ‘maar’ aankomen: het staat nog niet in de Dikke Van Dale, maar wordt in de spreektaal vaak gebruikt.

  • Okseldiep

    7 februari 2022

    Okseldiep duiken is een rare woordcombinatie, maar als ‘lichaamsmaat’ komt okseldiep wel degelijk voor.

  • Eindspel

    31 januari 2022

    Het reproductiegetal van het woord eindspel is rap aan het stijgen, stelt Ewoud Sanders. Maar hij vindt het een soort Hollywoodwoord.

  • Slamuil en sleutelslaapje

    25 januari 2022

    Dit weekend leerde Ewoud Sanders twee nieuwe woorden: slamuil en sleutelslaapje.

  • Schathemeltjerijk

    17 januari 2022

    Het vermogen van de tien rijkste mannen ter wereld is de eerste twee jaar van de coronapandemie verdubbeld. Hier een korte beschouwing over het woord schathemeltjerijk.

  • Lawaaiwoorden

    10 januari 2022

    Omdat we in extra rumoerige tijden leven, een extra lange WoordHoek over een woord met een wonderlijke en enigszins aanstootgevende geschiedenis: lawaai.

  • Draaikonten in draaikonten­partijen

    16 november 2021

    Steeds meer politici, uit zo’n beetje het hele politieke spectrum, krijgen het etiket draaikont opgeplakt.

  • Jongetje van de klas

    9 november 2021

    Nederland is de afgelopen weken, in aanloop naar en tijdens de klimaattop in Glasgow, in de media geregeld getypeerd als het braafste jongetje van de klas. Dat was ironisch bedoeld.

  • Gebakje versus taartje

    1 november 2021

    Frank Oranje, de frauderende bestuursvoorzitter van landsadvocaat Pels Rijcken, vond dat je taartje moest zeggen in plaats van gebakje. Waarom?

  • Dansmarathon

    26 oktober 2021

    Dansend 25 km over de weg afleggen: zie daar een van de eerste dansmarathons. “Marathon dancing is de technische term voor de nieuwste methode van gracieuzen zelfmoord.”

  • lesbische liefde

    18 oktober 2021

    Het woord lesbisch in de seksuele betekenis maakte eerder opgang dan werd gedacht. En lesbienne debuteerde zeker een halve eeuw eerder in het Nederlands dan tot nu toe bekend was.

  • Gaschantage en gasflatie

    12 oktober 2021

    De crisis met de gasprijzen brengt woorden in beeld als gaschantage en gasflatie.

  • Defenestreren: een woord voor het taalmuseum

    5 oktober 2021

    Boosheid op politici leidde vroeger geregeld tot een wandaad waar een wonderlijk woord voor bestaat: defenestreren.

  • Woonprotesten tegen de wooncrisis

    28 september 2021

    Een korte geschiedenis van drie sleutelbegrippen uit de wooncrisis: huizenmarkt, woningnood en woonprotest.

  • Van bosberaad tot heisessie

    21 september 2021

    Voor het woord heidesessie blijken verschillende synoniemen te bestaan. De meeste werden met enig cynisme verwelkomd.

  • Ammehoela

    13 september 2021

    Ruim negentig jaar geleden beheerste Afghanistan ook het nieuws. Dat leidde niet alleen tot honderden krantenkoppen, maar ook tot een nieuw Nederlands woord, namelijk: ammehoela.

  • W.F. Hermans contra de Grote Van Dale

    7 september 2021

    De Dikke of Grote Van Dale heeft bij het grote publiek van oudsher een goede naam. Maar W.F. Hermans was het daar niet mee eens.

  • Mussen in de hittegolf

    13 juli 2021

    Sinds wanneer kennen we het woord hittegolf? En zijn het mussen die op een hete dag van het dak vallen, of mossen?

  • Tuig van de richel

    8 juni 2021

    Volgens Geert Wilders zijn journalisten, op een enkele uitzondering na, tuig van de richel. Waar komt die uitdrukking vandaan?

  • Homogenezing

    7 juni 2021

    Ewoud Sanders krijgt een vieze smaak in zijn mond van het woord homogenezing: “een verwerpelijk waanidee waarvan dwalende heteroseksuelen dringend zouden moeten worden genezen.”

  • Het zwarte goud

    1 juni 2021

    We konden er vorige week niet omheen: het zwarte goud. Een woordcombinatie met steeds meer betekenissen.